PLEIKU, Việt Nam, ngày 24 tháng 6 (Reuters) – Mùa hạn hán tồi tệ nhất trong gần một thập kỷ đã ảnh hưởng nặng nề đến những người trồng cà phê Việt Nam, làm dấy lên lo ngại về giá cà phê espresso đắt đỏ hơn trên toàn thế giới, ngay cả khi một số nông dân vẫn duy trì năng suất nhờ các biện pháp đối phó thông minh.
Dự báo trong nước cho vụ thu hoạch cà phê của Việt Nam – nhà sản xuất cà phê lớn thứ hai thế giới – vẫn ảm đạm. Theo Phó giám đốc Nguyễn Ngọc Quỳnh, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) dự kiến sản lượng cà phê giảm 10-16% do thời tiết nắng nóng khắc nghiệt ảnh hưởng đến vùng cà phê Tây Nguyên từ tháng 3 đến đầu tháng 5.
Tuy nhiên, những cơn mưa trở lại trong những tuần gần đây đã cải thiện triển vọng, thúc đẩy sự tự tin của nông dân và các quan chức. Nhưng vẫn chưa rõ liệu thời tiết được cải thiện có giúp tăng sản lượng và giảm giá robusta – loại hạt cà phê được sử dụng nhiều nhất trong cà phê espresso và cà phê hòa tan – vốn là loại cà phê mà Việt Nam là nước sản xuất hàng đầu thế giới hay không.
“Tôi dự đoán sản lượng cà phê của cả nước sẽ giảm 10-15%, nhưng trang trại của tôi sẽ tăng sản lượng”, ông Nguyễn Hữu Long, người trồng cà phê tại một đồn điền rộng 50 ha ở Gia Lai, một trong những tỉnh sản xuất cà phê hàng đầu Việt Nam, cho biết.
Để bảo vệ cây cà phê trong đợt nắng nóng, ông đã giữ ẩm cho đất xung quanh cây bằng cách phủ lá lên. Trái ngược với tập quán địa phương là chặt cây sau vài năm để cải thiện chất lượng đất, ông Long duy trì việc trồng cà phê trong nhiều thập kỷ. Do đó, rễ cây cà phê của ông phát triển sâu hơn và có thể hút được nhiều nước ngầm hơn.
Đoàn Văn Thắng, 39 tuổi, cho biết thêm, những người nông dân trong đồn điền của ông cũng xới đất xung quanh cây để cải thiện khả năng hấp thụ nước mưa và phân bón.
Cách Pleiku, thủ phủ tỉnh Gia Lai 20 km về phía nam, chị Trần Thị Huơng, một người nông dân thuê đất, đã phải dùng nhiều nước hơn bình thường. Nhờ nguồn nước dồi dào từ các kênh mương do chính quyền địa phương xây dựng, chị có thể giữ cho cây cà phê được tưới đủ nước trong thời gian nắng nóng.
Quả cà phê tuy nhỏ hơn những năm trước nhưng chị Huơng dự đoán tổng sản lượng sẽ không bị ảnh hưởng. Thêm vào đó, việc chị kịp thời can thiệp bằng thuốc trừ sâu sinh học để chống lại sâu bệnh nhiều hơn bình thường do thời tiết khắc nghiệt cũng rất hữu ích.
Điều đó phù hợp với dự báo của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), ước tính sản lượng cà phê vụ tới của Việt Nam sẽ gần như ổn định so với sản lượng của vụ hiện tại – lạc quan hơn nhiều so với dự báo trong nước.
- Hiệu ứng giá đắng?
Bất kể tác động đến mùa màng như thế nào, giá cà phê cho người uống trên toàn thế giới có khả năng sẽ tăng.
Theo nhiều thương nhân và nhà phân tích, giá bán buôn tại Việt Nam và giá cà phê Robusta giao dịch tại London đã tăng lên mức cao kỷ lục trong đầu năm nay, chủ yếu là do vụ thu hoạch cà phê ở Việt Nam không đạt yêu cầu và do lo ngại về vụ thu hoạch cà phê tiếp theo của nước này sau hạn hán.
Cho đến nay, giá bán buôn kỷ lục vẫn ít ảnh hưởng đến giá tiêu dùng, với giá cà phê chỉ tăng 1,6% tại 27 nước thuộc Liên minh Châu Âu vào tháng 4, theo dữ liệu mới nhất của Eurostat, và 2,5% tại Italy – đất nước yêu thích cà phê Robusta.
Mặc dù thấp hơn nhiều so với mức tăng giá của một năm trước đó, nhưng con số này cao hơn 1% so với mức giá cà phê của EU vào tháng 3, đây là một dấu hiệu cho thấy các nhà rang xay cà phê có thể đã bắt đầu chuyển chi phí cao hơn của họ sang cho người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, một thương nhân ở Việt Nam cảnh báo những lo ngại về Việt Nam vẫn chưa kết thúc, vì lượng mưa không đủ sau hạn hán hoặc những trận mưa lớn trước mùa thu hoạch vào tháng 10 tới có thể làm giảm thêm sản lượng.
Giá bán buôn cao cũng có thể duy trì, vì nhu cầu về cà phê Robusta đang tăng trên toàn cầu và nông dân đã tăng sức mạnh mặc cả trong tình hình hiện tại, với nhiều người cũng đã thay thế cây cà phê bằng sầu riêng, một loại trái cây nhiệt đới có mùi nồng đang được Trung Quốc ưa chuộng.
“Họ có khả năng tài chính để tích trữ và giữ hàng, vì vậy họ sẽ không vội bán ra”, ông Lê Thanh Sơn, một nhân viên của Simexco, một trong những công ty xuất khẩu cà phê lớn nhất Việt Nam, cho biết.
Cre: Reuters – biên soạn bởi EDU TRADE
