Vào 11h01 sáng 9/4 theo giờ Việt Nam, chính sách thuế quan của Mỹ đã chính thức có hiệu lực, tạo ra làn sóng chấn động trên thị trường tài chính toàn cầu. Đây được xem là một trong những động thái thương mại quyết liệt nhất từ trước đến nay của cựu Tổng thống Donald Trump, với mục tiêu siết chặt kiểm soát thương mại và thúc đẩy doanh nghiệp quay trở lại sản xuất trong nước.
Mỹ chính thức triển khai thuế đối ứng toàn diện
Theo thông báo từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP), chính sách thuế quan của Mỹ bắt đầu được thực thi từ 0h01 ngày 9/4 theo giờ Mỹ, tương đương 11h01 ngày 9/4 giờ Việt Nam. Không có bất kỳ ngoại lệ hay mức giảm nào, mức thuế mới được áp dụng trên diện rộng đối với hàng hóa nhập khẩu từ nhiều quốc gia, trong đó có cả những đối tác thương mại lớn như Trung Quốc, Việt Nam, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Malaysia và Ấn Độ.
Trong đó, Trung Quốc chịu mức thuế cao nhất lên tới 104%, trong khi Việt Nam nằm trong nhóm áp thuế cao với mức 46%. Đáng chú ý, thuế quan của Mỹ còn bao gồm biểu thuế 10% áp dụng đồng loạt cho tất cả hàng hóa nhập khẩu vào nước này kể từ ngày 5/4, trong khi các mức thuế cao hơn có hiệu lực từ 9/4.
Thị trường chứng khoán toàn cầu phản ứng mạnh
Ngay sau khi chính sách thuế quan của Mỹ có hiệu lực, thị trường chứng khoán châu Á đã chứng kiến làn sóng bán tháo. Các chỉ số chủ chốt của Trung Quốc như CSI300 và Shanghai Composite lần lượt giảm 1,2% và 1,1% ngay khi mở cửa phiên sáng 9/4. Chỉ số SmallCap 1000 giảm hơn 4%, trong khi CSI2000 mất gần 5%. Đồng nhân dân tệ cũng giảm mạnh, gần chạm mức thấp kỷ lục, phản ánh tâm lý lo ngại gia tăng của giới đầu tư về căng thẳng thương mại Mỹ – Trung.
Tuy nhiên, một điểm sáng hiếm hoi là cổ phiếu của SMIC – nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc – tăng gần 10%, sau khi ông Trump đe dọa sẽ đánh thuế 100% vào đối thủ TSMC nếu không đặt nhà máy tại Mỹ.
Tại Mỹ, chỉ số S&P 500 giảm sâu, lần đầu đóng cửa dưới mốc 5.000 điểm trong vòng một năm, với mức giảm lên đến 20% so với đỉnh gần nhất. Theo dữ liệu của LSEG, các doanh nghiệp trong nhóm S&P 500 đã bốc hơi khoảng 5.800 tỷ USD giá trị vốn hóa kể từ khi ông Trump công bố kế hoạch thuế quan của Mỹ hôm 2/4.
Thị trường châu Á – châu Âu cũng chịu ảnh hưởng dây chuyền
Các thị trường lớn khác trong khu vực cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chỉ số Hang Seng (Hong Kong) giảm hơn 1,5%, trong khi Nikkei 225 (Nhật Bản) mất trên 2%. Các nhà đầu tư đồng loạt rút vốn khỏi các tài sản rủi ro trong bối cảnh lo ngại gia tăng về một cuộc chiến thương mại quy mô lớn.
Ngành dược phẩm đối mặt với đòn thuế tiếp theo
Trong một tuyên bố mới nhất, ông Trump cho biết chính quyền của ông sắp công bố mức thuế quan lớn đối với dược phẩm, với mục tiêu buộc các công ty dược chuyển dây chuyền sản xuất về Mỹ. “Khi họ nghe mức thuế đó, họ sẽ không thể tiếp tục sản xuất ở Trung Quốc hay nơi khác nữa. Họ sẽ quay về Mỹ”, ông Trump tuyên bố trong một sự kiện với Ủy ban Quốc hội Đảng Cộng hòa.
Đây có thể sẽ là đòn đánh tiếp theo trong chuỗi chính sách thuế quan của Mỹ, khiến thị trường tiếp tục chao đảo trong thời gian tới.
Nguy cơ suy thoái toàn cầu hiện hữu
Các nhà phân tích kinh tế ngày càng lo ngại trước ảnh hưởng lan tỏa từ chính sách thuế. Ngân hàng JPMorgan đã nâng khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu lên 60% vào cuối năm 2025 nếu toàn bộ chính sách của ông Trump được thực hiện đầy đủ. Báo cáo phân tích của ngân hàng này nhận định: “Đây là lần tăng thuế quy mô lớn nhất của Mỹ trong gần 60 năm, ảnh hưởng trực tiếp đến tiêu dùng hộ gia đình, đầu tư doanh nghiệp và gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu”.
Kết luận
Chính sách thuế quan của Mỹ không chỉ là một động thái thương mại mà còn có tác động lớn đến thị trường tài chính, chuỗi cung ứng toàn cầu và triển vọng kinh tế vĩ mô. Trong bối cảnh đó, giới đầu tư cần thận trọng, theo sát diễn biến chính sách và cân nhắc lại chiến lược phân bổ tài sản để giảm thiểu rủi ro trong giai đoạn bất ổn.
Tin liên quan: Trung Quốc áp thuế 34% trả đũa Mỹ, chiến tranh thương mại bước vào giai đoạn căng thẳng
Đức Huy
