Thương vụ vũ khí trị giá hơn 300 triệu USD giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ được xem là bước ngoặt quan trọng trong quan hệ song phương. Thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ tăng cường sức mạnh quân sự cho Ankara mà còn mang ý nghĩa chiến lược sâu rộng trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị ngày càng gay gắt tại Đông Địa Trung Hải, Trung Đông và Biển Đen.

Chi tiết hợp đồng tên lửa trị giá 304 triệu USD

Ngày 14/5, Bộ Ngoại giao Mỹ chính thức phê duyệt Thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ theo chương trình Bán Vũ khí Quân sự Nước ngoài (FMS). Tổng giá trị gói vũ khí này là 304,1 triệu USD, chia thành hai phần:

225 triệu USD cho 53 tên lửa AIM-120C-8 AMRAAM, linh kiện và dịch vụ hỗ trợ.
79,1 triệu USD cho 60 tên lửa AIM-9X Sidewinder Block II, 20 bộ phận dẫn đường và 20 tên lửa huấn luyện.

Các tên lửa này sẽ được tích hợp lên phi đội F-16, đặc biệt là 40 chiến đấu cơ F-16V mà Mỹ đã phê duyệt bán cho Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2024. Đây là bước đi giúp hiện đại hóa không quân Ankara, tăng khả năng phòng thủ và tấn công trong các tình huống xung đột hiện đại.

Năng lực quân sự Thổ Nhĩ Kỳ được nâng cấp mạnh mẽ

Với hơn 240 chiếc F-16 đang vận hành, không quân Thổ Nhĩ Kỳ vốn đã là một trong những lực lượng mạnh nhất khu vực. Tuy nhiên, việc bổ sung F-16V cùng tên lửa AMRAAM và Sidewinder sẽ đưa năng lực của họ lên tầm cao mới.

AIM-120C-8: Tầm bắn trên 185 km, tốc độ Mach 4, khả năng “bắn và quên”.
AIM-9X: Tầm bắn 35 km, tốc độ Mach 2,5, có thể tấn công mục tiêu lệch trục 180 độ.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), sau thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara sẽ sở hữu lực lượng không quân có sức răn đe lớn nhất tại Trung Đông.

Giảm căng thẳng NATO – Ankara, gia tăng phối hợp quân sự

Sau vụ mua tên lửa phòng không S-400 từ Nga năm 2019, Thổ Nhĩ Kỳ từng bị Mỹ loại khỏi chương trình F-35 và hứng chịu các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy hai bên đang tìm cách hàn gắn quan hệ.

Giới quan sát nhận định rằng việc Mỹ cung cấp vũ khí tiên tiến cho Thổ Nhĩ Kỳ giúp cải thiện khả năng phối hợp trong NATO, đồng thời tăng tính tương thích kỹ thuật giữa các quốc gia thành viên. Đây là một bước đi chiến lược, nhất là khi NATO đang đẩy mạnh phản ứng trước các thách thức từ Nga.

Mỹ củng cố ảnh hưởng chiến lược tại khu vực

Với vị trí địa lý đặc biệt – nằm giữa châu Âu, Trung Đông và Trung Á – Thổ Nhĩ Kỳ có vai trò chiến lược cực kỳ quan trọng đối với Mỹ. Thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ là công cụ để Washington kéo Ankara gần hơn với phương Tây, hạn chế xu hướng ngả về Nga và Trung Quốc.

Trong bối cảnh Trung Quốc thúc đẩy xuất khẩu tên lửa PL-15E và Nga đang cố mở rộng ảnh hưởng quân sự ở Syria và Ukraine, việc Mỹ bán F-16V và tên lửa tiên tiến là cách để ràng buộc kỹ thuật, bảo trì và nâng cấp lâu dài giữa hai bên. Đồng thời, nó cũng tạo ra lợi thế kinh tế thông qua doanh thu và việc làm tại các nhà máy sản xuất vũ khí Mỹ.

Động thái “ngoại giao giao dịch” và thông điệp từ Washington

Thỏa thuận được thực hiện ngay trước chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tới Thổ Nhĩ Kỳ và hội nghị ngoại trưởng NATO. Điều này cho thấy tầm quan trọng chiến lược của thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ, không chỉ về quân sự mà còn là thông điệp ngoại giao.

Theo chuyên gia Khushboo Kumari (Financial Express), đây là minh chứng cho chính sách “ngoại giao giao dịch” dưới thời Tổng thống Trump: dùng hợp đồng vũ khí để tái cấu trúc liên minh, vừa đảm bảo lợi ích kinh tế vừa duy trì ảnh hưởng địa chính trị.

Kết luận: Thương vụ vũ khí – bàn cờ chiến lược dài hạn

Thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ không đơn thuần là một giao dịch quân sự, mà là phần nổi của chiến lược sâu rộng hơn. Nó không chỉ giúp Ankara tăng cường năng lực phòng vệ, mà còn giúp Washington duy trì vị thế trong khu vực đang biến động mạnh mẽ.

Trong tương lai, mối quan hệ Mỹ – Thổ có thể tiếp tục phức tạp, nhưng việc mở lại hợp tác quân sự cấp cao cho thấy cả hai bên đều muốn tìm điểm cân bằng lợi ích. Và thương vụ tên lửa Mỹ Thổ Nhĩ Kỳ chính là một phần của sự tái định hình trật tự chiến lược trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu mới.

Tin Hot: