Trong bối cảnh các cuộc đàm phán giữa Tehran và Washington đang diễn ra, người dân Iran vẫn chia rẽ về triển vọng đạt được thỏa thuận hạt nhân với Mỹ. Một bộ phận không tin rằng Mỹ sẽ giữ cam kết, trong khi số khác hy vọng vào sự cải thiện kinh tế nếu trừng phạt được dỡ bỏ.

Tổng thống Mỹ tuyên bố tiến gần đến thỏa thuận

Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu rằng Washington đang tiến “rất gần” tới một thỏa thuận hạt nhân với Mỹ, tập trung vào việc Iran ngừng sản xuất “bụi hạt nhân”. Tuy nhiên, thông tin này chưa thể thuyết phục được giới lãnh đạo Iran cũng như công chúng tại Tehran.

Lãnh tụ tối cao Iran, Ayatollah Ali Khamenei, trong bài phát biểu hôm 20/5, tỏ ra nghi ngờ về kết quả của các cuộc đàm phán. Ông cho biết: “Các cuộc đàm phán có thể sẽ không dẫn đến bất kỳ kết quả nào. Chúng tôi không biết điều gì sẽ xảy ra”.

Vấn đề uranium và điểm nghẽn lớn nhất

Một trong những rào cản lớn nhất trong tiến trình đàm phán là việc Iran tiếp tục làm giàu uranium – nguyên liệu có thể dùng để chế tạo vũ khí hạt nhân nếu được tinh chế ở mức cao. Dù Mỹ và các đồng minh muốn chấm dứt hoạt động này, Iran khẳng định họ có quyền phát triển năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình.

Quan điểm cứng rắn này khiến thỏa thuận hạt nhân với Mỹ rơi vào bế tắc. Nhiều nhà phân tích cho rằng nếu không có sự nhượng bộ từ một trong hai phía, tiến trình hiện tại khó có thể đạt kết quả như mong đợi.

Tâm lý người dân Iran: Lưỡng lự và chia rẽ

Trên đường phố Tehran, đặc biệt ở khu dân cư Tajreesh, người dân chia sẻ những quan điểm trái chiều. Với nhiều người, hy vọng về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt là điều đáng mừng, nhưng họ vẫn chưa sẵn sàng tin vào chính quyền Tổng thống Trump – người từng đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2018.

Cư dân Houman Gharoonzadeh chia sẻ: “Tất nhiên, việc dỡ bỏ trừng phạt là điều tốt cho Iran. Nhưng nếu Mỹ yêu cầu chúng tôi từ bỏ khả năng tự vệ, tôi cho rằng đó không phải điều tốt”. Quan điểm này phản ánh nỗi lo sâu sắc về chủ quyền quốc gia và quyền tự quyết trong phát triển công nghệ hạt nhân.

Hậu quả của lệnh trừng phạt

Các lệnh trừng phạt kinh tế từ phương Tây đã khiến nền kinh tế Iran bị bóp nghẹt. Họ bị loại khỏi hầu hết các hệ thống ngân hàng và thương mại quốc tế, buộc phải phụ thuộc vào các đồng minh như Nga và Trung Quốc. Điều này đã làm thay đổi đáng kể diện mạo kinh tế và xã hội Iran.

Ngày càng ít thương hiệu phương Tây hiện diện tại Iran. Trên các con phố, người ta dễ dàng bắt gặp những logo nhái lại các hãng quốc tế – gợi nhớ thời kỳ mà Tehran từng có quan hệ rộng rãi với thế giới. Trong khi đó, ôtô nội địa và xe nhập từ Trung Quốc chiếm đa số.

Đặc biệt, ngành hàng không Iran chịu thiệt hại nặng nề khi không thể nhập phụ tùng và mua sắm máy bay mới. Việc này gây khó khăn trong việc duy trì an toàn bay và năng lực vận tải hàng không quốc tế.

Doanh nghiệp và người dân mong chờ thay đổi

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi trong bài viết trên Washington Post hồi tháng 3 nhấn mạnh rằng chính các rào cản từ phía chính quyền và Quốc hội Mỹ đã khiến các doanh nghiệp phương Tây không thể tiếp cận thị trường Iran. Sự bất ổn trong chính sách khiến thỏa thuận hạt nhân với Mỹ trở thành một canh bạc chính trị.

Maryam, một cư dân ở Tehran, cho rằng nếu đạt được thỏa thuận, đó sẽ là “yếu tố thay đổi cuộc chơi”. “Chúng tôi không thể bán hàng, không thể giao dịch quốc tế. Thỏa thuận mới sẽ giúp thay đổi điều đó”, bà nói.

Tuy nhiên, cũng có người bi quan như Eskander. Ông cho rằng các yêu cầu từ Mỹ sẽ quá khắt khe và Iran khó có thể đáp ứng. “Sau 30 năm đầu tư vào công nghệ hạt nhân, chúng tôi không thể đơn giản nói ‘mọi thứ là của các bạn’ rồi rút lui”, ông nói.

Israel và nguy cơ leo thang

Trong khi đó, tình hình tại Trung Đông cũng đang nóng lên với xung đột tại Gaza. CNN đưa tin, tình báo Mỹ tin rằng Israel đang chuẩn bị kế hoạch tấn công các cơ sở hạt nhân Iran, phụ thuộc vào kết quả của các cuộc đàm phán hiện tại.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố Israel đang “phối hợp toàn diện” với Mỹ và sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào cho phép Iran phát triển vũ khí hạt nhân.

Người dân Iran lo lắng viễn cảnh chiến tranh. Amir-Reza, một người dân Tehran, nói: “Nếu Israel ném bom Iran, Thế chiến III sẽ xảy ra. Và điều đó không tốt cho bất kỳ ai”.

Kết luận

Triển vọng đạt được thỏa thuận hạt nhân với Mỹ vẫn còn là dấu hỏi lớn đối với cả chính quyền và người dân Iran. Hy vọng và hoài nghi đan xen trong bối cảnh bất ổn kinh tế, chính trị và nguy cơ xung đột khu vực. Nếu không có những bước đi thực tế và thiện chí từ cả hai phía, thỏa thuận vẫn có thể chỉ là viễn cảnh xa vời.

Tin Hot:

Đức Huy