Việc phương Tây tuyên bố dỡ bỏ hạn chế về vũ khí tầm xa cho Ukraine đang tạo ra bước ngoặt quan trọng trong cuộc xung đột Nga – Ukraine. Động thái này không chỉ cho phép Kiev mở rộng phạm vi tấn công mà còn phát đi tín hiệu cứng rắn tới Moskva. Vậy đâu là lý do khiến phương Tây đưa ra quyết định này vào thời điểm hiện tại?
Thay đổi trong chính sách quốc phòng của phương Tây
Thủ tướng Đức Friedrich Merz ngày 26/5 cho biết, các nước phương Tây gồm Mỹ, Anh, Pháp và Đức đã dỡ bỏ toàn bộ hạn chế sử dụng vũ khí tầm xa viện trợ cho Ukraine. Điều này đồng nghĩa Ukraine có thể sử dụng các tên lửa như ATACMS, Storm Shadow hoặc Taurus để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, thay vì chỉ bị giới hạn trong các vùng do Nga sáp nhập.
Theo ông Merz, quyết định này là cần thiết vì “chỉ khi có khả năng tấn công căn cứ đối phương, ta mới có thể tự vệ hiệu quả”. Đây là bước ngoặt trong chính sách quốc phòng của phương Tây, vốn trước đó luôn dè dặt nhằm tránh xung đột trực tiếp với Nga.
Yếu tố chính trị thúc đẩy quyết định
Một trong những lý do chính khiến phương Tây dỡ hạn chế vũ khí tầm xa cho Ukraine chính là yếu tố chính trị. Trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump thể hiện lập trường hoài nghi đối với viện trợ quân sự, các nước châu Âu buộc phải tăng vai trò hỗ trợ Ukraine để duy trì sức mạnh kháng cự trước Nga.
Tại Đức, sự thay đổi lãnh đạo từ ông Olaf Scholz sang ông Friedrich Merz cũng góp phần thúc đẩy chính sách viện trợ. Ông Merz có quan điểm cứng rắn hơn, từng chỉ trích việc từ chối cung cấp tên lửa Taurus cho Kiev và cam kết điều chỉnh lập trường theo hướng phối hợp chặt chẽ với các đồng minh NATO.
Ngoài ra, áp lực từ Ukraine cũng rất lớn. Tổng thống Zelensky liên tục kêu gọi phương Tây dỡ hạn chế, cho rằng việc chỉ được tấn công trong lãnh thổ Ukraine là “trói một tay sau lưng”. Nga có thể tự do dội tên lửa và UAV vào cơ sở hạ tầng dân sự, trong khi Ukraine bị giới hạn phản ứng.
Tình hình chiến trường là yếu tố quân sự then chốt
Về mặt quân sự, Nga đã đạt được nhiều tiến bộ chiến thuật ở tiền tuyến. Ukraine không thể tiếp cận các mục tiêu chiến lược như sân bay, kho hậu cần của Nga do bị hạn chế tầm bắn. Quyết định dỡ bỏ hạn chế về vũ khí tầm xa giúp Kiev tấn công những mục tiêu như căn cứ không quân, kho đạn hoặc sở chỉ huy của Nga nằm sâu trong lãnh thổ đối phương.
Chuyên gia Riley Bailey từ Viện ISW nhận định nếu Ukraine được cung cấp đủ số lượng tên lửa tầm xa như ATACMS hay Storm Shadow, nước này sẽ có khả năng gây áp lực đáng kể lên các tuyến hậu cần và trung tâm chỉ huy của Nga.
Mục tiêu chiến lược của phương Tây
Ngoài mục tiêu giúp Ukraine tự vệ, quyết định dỡ bỏ hạn chế về vũ khí tầm xa còn là một thông điệp chiến lược gửi tới Moskva. Phương Tây muốn chứng minh rằng họ không bị đe dọa bởi các động thái quân sự của Nga và sẽ không nhượng bộ trong việc hỗ trợ Ukraine.
Bên cạnh đó, hành động này cũng nhằm củng cố liên minh NATO trong bối cảnh xuất hiện rạn nứt từ nội bộ, đồng thời duy trì tính răn đe đối với các quốc gia như Iran, Triều Tiên – các nước đang ngày càng hợp tác với Nga trong lĩnh vực quân sự.
Lo ngại leo thang xung đột
Tuy nhiên, quyết định trên cũng không tránh khỏi những chỉ trích từ phía Nga. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi đây là “động thái nguy hiểm”, làm suy yếu triển vọng đàm phán hòa bình. Tổng thống Putin cảnh báo rằng Nga có thể đưa ra “các biện pháp đáp trả phù hợp”, khiến lo ngại về khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân gia tăng.
Một số chuyên gia phương Tây cho rằng hành động dỡ bỏ hạn chế vũ khí tầm xa có thể tạo lợi thế chiến thuật cho Ukraine, nhưng khó thay đổi cục diện chiến trường nếu số lượng tên lửa được cung cấp vẫn còn hạn chế. Nga đã thích nghi bằng cách di dời kho hậu cần ra xa khỏi tầm bắn hiện tại của Ukraine.
Động thái mang tính biểu tượng hơn là chiến lược dài hạn
Hiện tại, Ukraine vẫn chưa có đủ kho dự trữ tên lửa tầm xa để phát động chiến dịch quy mô lớn. Lockheed Martin, hãng sản xuất tên lửa PAC-3 Patriot của Mỹ, đang tăng công suất sản xuất nhưng vẫn chưa thể đáp ứng đủ nhu cầu.
Ukraine từng đề nghị Mỹ chuyển giao công nghệ để tự sản xuất phiên bản PAC-3 nhưng kế hoạch này vẫn chưa thành hiện thực. Trong khi đó, các dự án sản xuất vũ khí tại châu Âu cũng chưa thể triển khai trước năm 2026.
Dù vậy, hành động dỡ bỏ hạn chế sử dụng vũ khí tầm xa cho Ukraine là một tín hiệu cho thấy phương Tây không từ bỏ Kiev. Nhưng liệu quyết định này có giúp Ukraine giành ưu thế trong cuộc chiến hay chỉ là bước đi mang tính biểu tượng vẫn còn là câu hỏi chưa có lời giải.
Kết luận
Dỡ bỏ hạn chế về vũ khí tầm xa cho Ukraine là một bước ngoặt trong chính sách quân sự và ngoại giao của phương Tây. Dù tạo thêm cơ hội cho Ukraine phản công, động thái này cũng tiềm ẩn nguy cơ khiến xung đột Nga – Ukraine leo thang, đồng thời làm phức tạp thêm triển vọng đàm phán hòa bình trong tương lai. Tuy nhiên, nó cho thấy phương Tây đang nỗ lực duy trì sự ủng hộ với Kiev, bất chấp những thay đổi địa chính trị và rủi ro tiềm ẩn.
Tin Hot:
- Giá vàng hôm nay
- Giá bạc hôm nay
- Giá cà phê hôm nay
- Giá xăng dầu hôm nay
- Giá cao su hôm nay
- Gia thép hôm nay
- Tham vọng xây dựng hải quân biển xanh của ông Kim Jong-un: Tín hiệu răn đe mới từ Bình Nhưỡng
- Ông Trump nói đàm phán với EU có tín hiệu tích cực, tạm lùi áp thuế 50%
- Việt – Pháp kêu gọi thúc đẩy hòa bình cho Ukraine và Trung Đông
- Mỹ có thể dừng phỏng vấn visa du học: Siết chặt an ninh, kiểm tra mạng xã hội
- Ông Trump tuyên bố Canada sẽ được miễn phí Vòm Vàng nếu trở thành bang thứ 51 của Mỹ
- Lãnh đạo Mỹ – Canada tranh luận về ý tưởng sáp nhập: Cuộc đối đầu ngoại giao chưa có hồi kết
- Nga phóng UAV nhiều chưa từng thấy, nghi nhằm vào căn cứ F-16 của Ukraine
- Chiến thuật dội mưa lửa UAV của Nga đẩy Ukraine vào thế khó
- Nga nêu lý do tập kích dữ dội Ukraine
Đức Huy
