Tòa án Mỹ ngày 28/5 chính thức ra phán quyết chặn kế hoạch áp thuế đối ứng toàn diện mà Tổng thống Donald Trump dự kiến thực hiện, với lý do ông đã vượt quá quyền hạn do Hiến pháp quy định. Đây là một trong những diễn biến pháp lý quan trọng nhất, tác động mạnh tới chiến lược thương mại cứng rắn của chính quyền Trump trong thời gian gần đây.
Phán quyết của Tòa án Thương mại Quốc tế
Phán quyết được ban hành bởi Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đặt tại Manhattan, sau khi nhận đơn kiện từ Liberty Justice Home – một tổ chức pháp lý phi đảng phái, đại diện cho 5 doanh nghiệp nhỏ tại Mỹ.
Danh sách các doanh nghiệp tham gia vụ kiện
| Doanh nghiệp | Ngành nghề | Địa điểm |
|---|---|---|
| Liberty Justice Home (đại diện pháp lý) | – | – |
| Hãng nhập khẩu rượu vang | Đồ uống có cồn | New York |
| Nhà sản xuất bộ dụng cụ giáo dục | Đồ dùng giáo dục, nhạc cụ | Virginia |
| Ba doanh nghiệp nhỏ khác | Chưa công bố | Khắp nước Mỹ |
Tòa án Mỹ: “Tổng thống đã vượt quyền”
Theo hội đồng thẩm phán, việc Tổng thống Trump viện dẫn Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 là không hợp lý. Luật này không cho phép Tổng thống đơn phương áp đặt thuế nhập khẩu rộng rãi mà không có sự phê chuẩn từ Quốc hội Mỹ.
“Các sắc lệnh đã vượt quá thẩm quyền mà IEEPA trao cho Tổng thống trong việc điều tiết nhập khẩu thông qua thuế”, tuyên bố của tòa nêu rõ.
Sắc lệnh thuế quan của ông Trump
Ngày 2/4, Tổng thống Trump ký sắc lệnh áp dụng mức thuế 10% trên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, chính thức có hiệu lực từ ngày 5/4. Sau đó, từ ngày 9/4, các đối tác thương mại lớn như Trung Quốc và Liên minh châu Âu sẽ phải đối mặt với mức thuế đối ứng lên tới 50%.
Tuy nhiên, trước áp lực dư luận và phản ứng thị trường, ông Trump đã tuyên bố hoãn áp thuế cao trong 90 ngày, để đàm phán song phương.
Tóm tắt chính sách thuế của Tổng thống Trump
| Ngày | Nội dung sắc lệnh | Ghi chú |
|---|---|---|
| 2/4/2025 | Áp thuế 10% với tất cả hàng nhập khẩu | Áp dụng từ 5/4 |
| 9/4/2025 | Thuế đối ứng 50% với các đối tác thương mại lớn | Tạm hoãn trong 90 ngày |
| Sau 9/4/2025 | Đàm phán song phương với Trung Quốc, Anh | Một số thỏa thuận đã được ký kết |
Phán quyết từ Tòa án Mỹ là một trong ít nhất 7 thách thức pháp lý mà chính sách thuế của ông Trump đang đối mặt. Ngoài Liberty Justice Home, còn có 13 bang tại Mỹ và nhiều nhóm doanh nghiệp nhỏ cũng nộp đơn kiện lên các tòa án liên bang khác nhau.
Các vụ kiện chủ yếu xoay quanh tính hợp hiến của việc Tổng thống đơn phương can thiệp vào hệ thống thuế quan – vốn thuộc quyền điều tiết của Quốc hội.
Tác động đến thị trường tài chính và giá vàng
Ngay sau khi phán quyết của Tòa án Mỹ được công bố, thị trường tài chính phản ứng tích cực do kỳ vọng giảm căng thẳng thương mại.
Biến động thị trường ngày 28/5 sau tin tức
| Thị trường | Chỉ số/giá | Tỷ lệ thay đổi |
|---|---|---|
| S&P 500 Futures | Tăng | +1,4% |
| Nasdaq 100 | Tăng | +1,7% |
| DJIA Futures | Tăng 438 điểm | +1% |
| Giá vàng mở cửa | 3.286 USD/ounce | – |
| Giá vàng hiện tại | 3.262 USD/ounce | Giảm mạnh |
Luật sư của Nhà Trắng vẫn có thể kháng cáo lên Tòa phúc thẩm liên bang và nếu cần, vụ việc có thể được đưa lên Tòa án Tối cao Mỹ. Tuy nhiên, phán quyết lần này đã tạo ra tiền lệ pháp lý quan trọng, đặt ra giới hạn cụ thể đối với thẩm quyền kinh tế của tổng thống.
Kết luận
Phán quyết từ Tòa án Mỹ ngày 28/5 đã chặn đứng nỗ lực áp thuế đối ứng quy mô lớn của Tổng thống Donald Trump, làm nổi bật ranh giới quyền lực giữa hành pháp và lập pháp trong chính sách thương mại. Đây là bước ngoặt có thể làm thay đổi toàn bộ cục diện kinh tế đối ngoại của Mỹ trong thời gian tới. Dù Nhà Trắng vẫn có khả năng kháng cáo, nhưng sự kiện lần này cho thấy rõ ràng rằng không phải mọi sắc lệnh hành pháp đều vượt qua được vòng kiểm tra hiến pháp.
Tin Hot:
- Giá vàng hôm nay
- Giá bạc hôm nay
- Giá cà phê hôm nay
- Giá cao su hôm nay
- Giá xăng dầu hôm nay
- Giá thép hôm nay
- Nhà Trắng phản đối gay gắt phán quyết tòa Mỹ chặn đòn thuế của ông Trump
Đức Huy
