Ngày 30/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép từ mức hiện tại 25% lên 50%, nhằm bảo vệ ngành công nghiệp thép trong nước trước sự cạnh tranh từ nước ngoài. Đây là động thái gây chú ý lớn trong bối cảnh Mỹ đang đẩy mạnh chính sách thương mại mang tính bảo hộ.

Thông báo tăng thuế ngay tại “thánh địa thép” Pennsylvania

Tuyên bố được ông Trump đưa ra trong chuyến thăm nhà máy Irvin Works của Tập đoàn U.S. Steel, tại West Mifflin, bang Pennsylvania – một khu vực có lịch sử phát triển ngành luyện kim lâu đời và được xem là “pháo đài công nghiệp” của nước Mỹ.

Ông Trump khẳng định:

“Chúng ta sẽ nâng thuế thép nhập khẩu vào Mỹ từ 25% lên 50%. Việc này sẽ giúp bảo vệ ngành thép tốt hơn nữa. Ở mức 25%, họ vẫn có thể vượt rào. Nhưng ở mức 50%, họ sẽ không thể làm như thế được nữa.”

Đây là tuyên bố cứng rắn nhất của ông trong loạt chính sách nhằm phục hưng ngành công nghiệp nặng và sản xuất tại Mỹ trong giai đoạn tái tranh cử tổng thống 2024.

Thuế thép áp dụng theo Mục 232 – không bị ảnh hưởng bởi phán quyết của tòa án

Điểm đáng chú ý là thuế thép mới này không bị ảnh hưởng bởi phán quyết ngăn chặn các chính sách thuế quan dựa trên Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) mà Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) đưa ra vào ngày 28/5. Nguyên nhân là vì thuế thép được áp dụng theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, dựa trên kết quả điều tra về an ninh quốc gia do Bộ Thương mại Mỹ thực hiện.

Theo đó, thuế nhập khẩu thép 50% sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 4/6.

Trump tăng thuế thép nhập khẩu giữa lúc thương vụ Nippon – U.S. Steel gây tranh cãi

Tuyên bố tăng thuế được đưa ra chỉ một tuần sau khi ông Trump thể hiện sự ủng hộ với thương vụ sáp nhập giữa Tập đoàn thép Mỹ U.S. Steel và Nippon Steel (Nhật Bản).

Trên mạng xã hội Truth Social ngày 23/5, ông gọi đây là “mối quan hệ đối tác”, trong đó trụ sở U.S. Steel sẽ vẫn đặt tại Pittsburgh và phía Nhật dự kiến rót 14 tỷ USD trong vòng 14 tháng vào tập đoàn hơn 120 năm tuổi này.

Tuy nhiên, theo hồ sơ ngày 8/4 gửi Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC), U.S. Steel mô tả thỏa thuận là một vụ sáp nhập, trong đó doanh nghiệp sẽ trở thành “công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn” của Nippon Steel North America nhưng vẫn hoạt động như một thực thể riêng biệt.

Trả lời báo chí ngày 25/5, Trump cho biết đây là “khoản đầu tư chiến lược” và khẳng định quyền kiểm soát vẫn thuộc về Mỹ, dù có yếu tố sở hữu nước ngoài.

Thuế nhôm, thép nhập khẩu không còn ngoại lệ

Trump tăng thuế thép nhập khẩu không phải là động thái đơn lẻ. Từ ngày 12/3, Mỹ đã bắt đầu áp thuế 25% với tất cả các sản phẩm thép và 10% với nhôm, không có bất kỳ ngoại lệ hay miễn trừ nào, theo sắc lệnh được ông Trump ký ngày 10/2.

Trước đó, trong nhiệm kỳ đầu tiên (năm 2018), ông từng áp thuế tương tự nhưng sau đó miễn trừ cho một số quốc gia như Canada, Mexico, Brazil. Chính quyền kế nhiệm của ông – Tổng thống Joe Biden – tiếp tục mở rộng diện miễn trừ cho các đối tác thương mại thân thiết như Anh, Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU).

Tuy nhiên, theo chính sách mới, mọi quốc gia đều sẽ phải tuân theo mức thuế chung 25% – và sắp tới là 50%, nhằm ngăn chặn hành vi lách luật qua nước thứ ba.

Hiệp hội Sắt Thép Mỹ (AISI) cho biết các quốc gia có lượng thép xuất khẩu vào Mỹ lớn nhất hiện nay bao gồm: Canada, Brazil, Mexico, Hàn Quốc và Việt Nam.

Tác động từ việc Trump tăng thuế thép nhập khẩu

Động thái Trump tăng thuế thép nhập khẩu được cho là sẽ có ảnh hưởng sâu rộng đến:

Doanh nghiệp xuất khẩu thép sang Mỹ: Đối mặt chi phí cao hơn, giảm khả năng cạnh tranh.
Ngành sản xuất Mỹ: Tăng giá đầu vào cho các ngành xây dựng, ô tô, máy móc…
Thị trường tài chính toàn cầu: Gia tăng căng thẳng thương mại Mỹ – châu Á, đặc biệt là với Trung Quốc và các nước Đông Nam Á.
Thị trường nội địa Mỹ: Có thể hỗ trợ việc làm trong ngành thép, nhưng tạo sức ép lên giá thành sản phẩm tiêu dùng cuối.

Một số chuyên gia cho rằng đây là chiến lược tranh cử nhằm lôi kéo sự ủng hộ từ các bang công nghiệp như Pennsylvania, Michigan, Ohio – những nơi từng giúp Trump chiến thắng năm 2016.

Kết luận

Việc Trump tăng thuế thép nhập khẩu lên 50% đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của chính sách bảo hộ thương mại trong chiến dịch tranh cử tổng thống sắp tới. Dù có thể bảo vệ tạm thời ngành thép nội địa, nhưng động thái này chắc chắn sẽ làm dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại và tác động dây chuyền đến chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cộng đồng doanh nghiệp và các nước đối tác thương mại sẽ cần đánh giá kỹ lưỡng để đưa ra đối sách phù hợp trong bối cảnh chính sách thương mại Mỹ tiếp tục thay đổi khó lường.

Tin Hot:

Đức Huy