Ngày 22/4/2025, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa ra tuyên bố đáng chú ý rằng Kyiv sẵn sàng tham gia đàm phán Nga – Ukraine một cách trực tiếp, không qua trung gian, với điều kiện tiên quyết là một lệnh ngừng bắn phải được thiết lập trước. Đây là dấu hiệu cho thấy cả hai bên đang dần có những bước tiếp cận ngoại giao sau thời gian dài giao tranh ác liệt.

Ukraine đặt điều kiện tiên quyết: Ngừng bắn trước đàm phán

Phát biểu trong cuộc họp báo, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh:

“Sau khi ngừng bắn, chúng tôi sẵn sàng ngồi lại với nhau dưới bất cứ hình thức nào để không đi vào ngõ cụt.”

Ông cũng khẳng định rằng các cuộc đàm phán Nga – Ukraine chỉ nên được tổ chức sau khi chiến sự chấm dứt, ít nhất là trong thời gian ngắn hạn. Ukraine sẽ không thảo luận bất cứ điều gì trong khi các cuộc tập kích tên lửa và UAV vẫn tiếp diễn, đặc biệt là nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự.

Ukraine ưu tiên lệnh ngừng bắn vô điều kiện

Theo ông Zelensky, ưu tiên hàng đầu hiện nay của phái đoàn Ukraine tại các cuộc họp với đại diện từ châu Âu và Mỹ tại London vào ngày 23/4 là thúc đẩy lệnh ngừng bắn vô điều kiện.

Tổng thống Ukraine cho biết Kyiv mong muốn bắt đầu bằng việc ngừng các cuộc tập kích tên lửa và UAV nhằm vào hạ tầng dân sự trong vòng ít nhất 30 ngày. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm tạo ra “khoảng lặng ngoại giao” để mở đường cho tiến trình đàm phán Nga – Ukraine thực chất hơn.

Nga có thể nhượng bộ một phần yêu sách?

Trong diễn biến liên quan, tờ Financial Times dẫn nguồn tin từ St. Petersburg cho biết, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã bày tỏ khả năng sẽ dừng các đợt tấn công quy mô lớn trên toàn chiến tuyến. Đồng thời, Nga có thể không còn yêu cầu kiểm soát hoàn toàn bốn tỉnh Donetsk, Kherson, Luhansk và Zaporizhzhia như trước đây.

Nhiều chuyên gia nhận định, đây là một dấu hiệu cho thấy Nga có thể đang tìm kiếm cơ hội điều chỉnh lập trường để mở ra không gian đàm phán. Tuy nhiên, một số quan chức châu Âu cảnh báo rằng các nhượng bộ này cũng có thể chỉ là chiến thuật đàm phán nhằm đánh lạc hướng dư luận quốc tế.

Mỹ gợi ý giải pháp đóng băng xung đột

Theo Washington Post, Mỹ đã đề xuất phương án mang tính trung gian nhằm tiến tới đàm phán Nga – Ukraine: công nhận việc Nga sáp nhập Crimea và đề xuất đóng băng đường ranh hiện tại giữa hai bên trên chiến tuyến.

Tuy nhiên, lập trường của Ukraine là kiên quyết không công nhận bất kỳ hành động sáp nhập lãnh thổ nào, trong đó có bán đảo Crimea. Tổng thống Zelensky nhiều lần khẳng định điều đó đi ngược với hiến pháp Ukraine, nhưng để ngỏ khả năng giành lại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng thông qua các biện pháp ngoại giao thay vì quân sự.

Vấn đề trung lập và NATO vẫn là rào cản lớn

Một trong những điểm nóng trong tiến trình đàm phán Nga – Ukraine là yêu cầu của Moskva về việc Kyiv cam kết trung lập và không gia nhập NATO. Đây là yêu cầu lâu dài của Nga nhằm đảm bảo an ninh khu vực và tránh sự mở rộng ảnh hưởng của phương Tây.

Về phía Ukraine, chính quyền Zelensky không loại trừ khả năng đạt thỏa thuận nhưng yêu cầu có lực lượng quốc tế giám sát và đảm bảo việc thực thi thỏa thuận – một đề xuất mà Nga nhiều lần từ chối vì cho rằng điều đó xâm phạm chủ quyền quốc gia.

Kết luận

Tổng thống Zelensky tuyên bố Ukraine sẵn sàng đàm phán Nga – Ukraine trực tiếp nếu và chỉ khi lệnh ngừng bắn được thực thi.
Ưu tiên hàng đầu của Ukraine là ngừng bắn vô điều kiện và chấm dứt các cuộc tập kích vào dân thường.
Nga cho thấy dấu hiệu có thể hạ bớt yêu sách, trong khi Mỹ đề xuất phương án đóng băng tiền tuyến và công nhận Crimea – điều mà Ukraine bác bỏ.
Tranh cãi về trung lập và gia nhập NATO vẫn là rào cản lớn trong đàm phán hòa bình.
Tiến trình đàm phán Nga – Ukraine còn nhiều thách thức nhưng đang có dấu hiệu khởi sắc.