Chuyến công du 4 ngày của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Trung Đông đang được xem là bước ngoặt lớn trong chính sách đối ngoại của Washington tại khu vực. Với các điểm dừng chân tại Arab Saudi, Qatar và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), ông Trump đang từng bước tái định hình trật tự Trung Đông mới, với sự nổi lên của các quốc gia Arab dòng Sunni và vai trò của Israel dường như bị giảm sút.

Sự dịch chuyển trọng tâm từ Israel sang khối Arab

Tổng thống Trump đã không ghé thăm Israel trong hành trình, điều này được xem là dấu hiệu cho thấy Tel Aviv không còn nằm trong ưu tiên hàng đầu của chính quyền Mỹ. Một số nhà phân tích nhận định, điều này phản ánh sự bất mãn của Washington trước việc Israel chưa nỗ lực chấm dứt chiến sự tại Gaza. Trong bối cảnh đó, các quốc gia Arab như Arab Saudi và UAE đang nổi lên là những đối tác chủ chốt trong chính sách đối ngoại mới của Mỹ tại khu vực.

Chính sách ngoại giao mới và quan hệ chiến lược với các nước vùng Vịnh

Chuyến công du giúp củng cố vai trò của các nước Arab trong vai trò trung gian, đồng thời thúc đẩy các hợp đồng kinh tế và quốc phòng trị giá hàng tỷ USD. Mỹ đang hướng tới việc hợp tác chặt chẽ hơn với Riyadh và Doha, đặc biệt khi Qatar đóng vai trò chiến lược với căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ tại Trung Đông. Ông Trump cũng không hối thúc Arab Saudi bình thường hóa quan hệ với Israel, mà để nước này tự quyết định thời điểm phù hợp.

Thái độ dè dặt với Israel và áp lực với ông Netanyahu

Việc Mỹ không đưa Israel vào chuyến công du đầu tiên và thể hiện thái độ không mấy thân thiện với Thủ tướng Netanyahu đã khiến dư luận Tel Aviv lo ngại. Chính quyền Mỹ hiện tại muốn gửi thông điệp rằng họ có lợi ích riêng tại Trung Đông, và Israel không nên cản trở các thỏa thuận với các nước Arab. Thậm chí, truyền thông Israel còn cho rằng quan hệ đồng minh với Mỹ đang có dấu hiệu xói mòn.

Tác động địa chính trị của chuyến thăm

Sự hiện diện của Tổng thống Trump tại Trung Đông cũng trùng hợp với việc Iran suy yếu ảnh hưởng khu vực. Các nhóm vũ trang như Hezbollah và Hamas đang chịu áp lực lớn, trong khi Arab Saudi nổi lên với vai trò mới nhờ sức mạnh tài chính, ảnh hưởng ngoại giao và các công cụ kinh tế. Việc Mỹ cân nhắc dỡ bỏ trừng phạt với Syria theo đề xuất của Riyadh càng củng cố vai trò trung tâm của các nước Arab.

Thay đổi cán cân chiến lược khu vực

Qatar – quốc gia giàu tài nguyên và ảnh hưởng, đang được Mỹ xem là đối tác không thể thiếu. Trong khi đó, các nhóm vũ trang thân Iran như Houthi vẫn tiếp tục các hành động quân sự nhưng không còn là trọng tâm trong chính sách đối ngoại mới của Mỹ. Ông Trump đang tìm cách tạo lập một liên minh Arab vững mạnh nhằm thay đổi cán cân chiến lược và cô lập các thế lực đối đầu như Iran.

Israel trong thế bị động và phản ứng nội bộ

Các nhà lãnh đạo Israel, đặc biệt là phe đối lập, đã chỉ trích Thủ tướng Netanyahu vì để Tel Aviv bị gạt ra ngoài các liên minh chiến lược mới. Trong khi các nước Arab đẩy mạnh hoạt động ngoại giao, Israel lại đang lúng túng và bị động trước các thay đổi địa chính trị. Điều này khiến dư luận Israel lo ngại về tương lai quan hệ với Mỹ và vai trò của nước này trong khu vực.

Kết luận: Trật tự Trung Đông mới đang hình thành

Chuyến công du của Tổng thống Trump không chỉ đơn thuần là một hành trình ngoại giao, mà là chiến lược toàn diện nhằm tái định hình Trung Đông. Với việc thắt chặt quan hệ với các nước Arab, thúc đẩy hợp tác kinh tế, và để ngỏ cánh cửa đàm phán với Iran và Syria, ông Trump đang tạo ra một trật tự mới, nơi Mỹ đóng vai trò trung tâm mà không phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất như Israel. Từ đó, cục diện chính trị – an ninh tại khu vực đang thay đổi nhanh chóng, tạo ra những thách thức và cơ hội mới trong thời gian tới.

Tin Hot