Chương trình cho vay quốc phòng của EU trị giá 150 tỷ euro, mang tên Hành động An ninh cho Châu Âu (SAFE), tiếp tục đối mặt với sự trì hoãn do các quốc gia thành viên chưa đạt được đồng thuận về điều kiện cho phép các nhà sản xuất vũ khí ngoài EU tham gia. Đây là một trong những chiến lược then chốt của EU nhằm tăng cường an ninh quốc phòng và giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung vũ khí từ các đối tác bên ngoài.

Tranh luận về tỷ lệ sản xuất trong EU

Theo đề xuất ban đầu từ Ủy ban châu Âu, để được tài trợ theo chương trình SAFE, ít nhất 65% giá trị các sản phẩm quân sự phải được sản xuất tại EU, Na Uy hoặc Ukraine. Tuy nhiên, điều này gây ra nhiều tranh cãi giữa các quốc gia thành viên. Một số nước EU bày tỏ lo ngại về tính linh hoạt của quy định, đặc biệt liên quan đến việc các nhà thầu phụ và nhà sản xuất bên ngoài khối có thể tiếp cận hợp đồng quốc phòng từ nguồn tài chính này.

Vấn đề tiếp cận của các đối tác ngoài EU

Mặc dù chương trình cho vay quốc phòng EU cho phép các quốc gia bên ngoài tham gia nếu ký kết hiệp ước quốc phòng với EU, nhưng hiện tại vẫn chưa có sự thống nhất về các tiêu chí cụ thể. Câu hỏi lớn đặt ra là liệu các quốc gia có hiệp định thương mại song phương với EU, như Mỹ hay Canada, có được tiếp cận chương trình không, và nếu có thì theo điều kiện nào. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cách tính tỷ lệ 65% dành cho sản phẩm sản xuất trong EU và 35% cho bên thứ ba.

Những tranh cãi trong nội bộ EU

Tại cuộc họp ngày 13/5 ở Brussels, Bộ trưởng Tài chính Ba Lan Andrzej Domański nhấn mạnh rằng một số quốc gia thành viên đang tìm kiếm sự linh hoạt nhiều hơn trong các quy định, đồng thời kêu gọi kéo dài khung thời gian thực hiện chương trình. Ông Domański cho rằng các nhà sản xuất vũ khí ngoài EU nên được phép tham gia chương trình SAFE trong một khuôn khổ linh hoạt hơn để đảm bảo chuỗi cung ứng quốc phòng không bị gián đoạn.

Vai trò chủ đạo của Ba Lan

Ba Lan, với tư cách là Chủ tịch luân phiên của EU, hiện đang đóng vai trò then chốt trong việc dẫn dắt các cuộc đàm phán. Nước này đã đưa ra một đề xuất thỏa hiệp mới nhằm tháo gỡ bế tắc, dự kiến sẽ được bàn bạc tại cuộc họp của các Đại sứ EU vào ngày 14/5. Mục tiêu là đạt được một thỏa thuận khung vào cuối tháng 5, giúp khởi động sớm chương trình SAFE nhằm tăng cường năng lực quốc phòng chung cho toàn khối.

Tác động đến ngành công nghiệp quốc phòng

Một trong những vấn đề nhạy cảm khác là việc xác định mức độ đóng góp của các công ty quốc phòng ngoài EU vào chương trình. Hiện có nhiều công ty quốc phòng lớn tại Mỹ, Israel và Hàn Quốc có liên doanh hoặc cung cấp thiết bị cho châu Âu. Các nhà lãnh đạo EU đang nỗ lực cân bằng giữa việc bảo vệ ngành công nghiệp quốc phòng nội khối và đảm bảo không làm gián đoạn các hợp tác chiến lược quốc tế.

Kết luận

Chương trình cho vay quốc phòng SAFE là một bước tiến quan trọng trong chiến lược an ninh của Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, tiến trình triển khai chương trình vẫn đang gặp nhiều trở ngại do chưa thống nhất về tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm và điều kiện tham gia của các đối tác ngoài EU. Các cuộc đàm phán trong những tuần tới sẽ mang tính quyết định, đặc biệt trong bối cảnh EU đang tăng tốc củng cố năng lực phòng thủ trước các thách thức an ninh ngày càng gia tăng.

Tin Hot: