Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa có cuộc gặp chính thức đầu tiên với Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa trong chuyến công du Trung Đông, mở ra hy vọng cho một chương mới trong quan hệ Mỹ – Syria. Đây là cuộc tiếp xúc cấp cao đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước trong suốt 25 năm qua, đánh dấu một bước ngoặt ngoại giao đầy ý nghĩa trong bối cảnh Syria đang chuyển mình hậu chiến.

Cuộc gặp lịch sử tại Riyadh giữa ba nhà lãnh đạo

Ngày 14/5, tại thủ đô Riyadh của Arab Saudi, Tổng thống Trump đã bắt tay Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa trong một cuộc gặp ba bên với sự có mặt của Thái tử Mohammed bin Salman. Cuộc họp cũng có sự tham gia trực tuyến của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, người được coi là một trong những người ủng hộ chính quyền mới tại Syria mạnh mẽ nhất.

Theo Nhà Trắng, ông Trump đã đề xuất bình thường hóa quan hệ Syria – Israel, kêu gọi Syria tham gia Hiệp ước Abraham – một hiệp định do Mỹ bảo trợ, từng được ký bởi UAE, Bahrain, Maroc và Sudan.

Tổng thống Trump cũng hối thúc Tổng thống lâm thời Syria yêu cầu các lực lượng nước ngoài rút khỏi Syria và đảm bảo an ninh tại các trại giam của tổ chức khủng bố IS – hiện do dân quân người Kurd kiểm soát.

Syria xác nhận “cuộc gặp lịch sử”, tránh đề cập Israel

Bộ Ngoại giao Syria xác nhận đây là “cuộc gặp lịch sử”, mở đường cho hợp tác an ninh giữa hai nước. Tuy nhiên, trong thông cáo chính thức, Damascus không đề cập đến Hiệp ước Abraham hay khả năng bình thường hóa với Israel – một trong những chủ đề nhạy cảm trong khu vực.

Thay vào đó, phía Syria nhấn mạnh rằng cuộc gặp tập trung vào chống khủng bố, dỡ bỏ trừng phạt, và hợp tác tái thiết kinh tế – ba ưu tiên hàng đầu của chính quyền mới. Phát ngôn viên chính phủ Syria khẳng định “chúng tôi sẵn sàng làm việc với Mỹ trong khuôn khổ tôn trọng chủ quyền lẫn nhau”.

Tổng thống lâm thời Syria từng là chỉ huy phiến quân

Ông Ahmed al-Sharaa, hiện giữ vai trò Tổng thống lâm thời Syria, từng là chỉ huy lực lượng Hồi giáo vũ trang, nằm trong danh sách truy nã của Mỹ nhiều năm. Ông nổi lên như một trong những nhân vật trung tâm trong làn sóng nổi dậy lật đổ Tổng thống Bashar al-Assad vào tháng 12/2024.

Dù từng là một phần của phe đối lập cực đoan, ông Sharaa được nhiều quốc gia Arab và Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ trở thành lãnh đạo chuyển tiếp, với kỳ vọng đưa Syria trở lại ổn định sau hơn một thập kỷ nội chiến.

Mỹ cam kết dỡ bỏ trừng phạt, mở đường tái thiết

Ngay sau cuộc gặp kéo dài nửa giờ, ông Trump tuyên bố rằng các lệnh trừng phạt từ thời Assad đã “làm tê liệt” nền kinh tế Syria. Tổng thống Mỹ khẳng định chính quyền của ông sẽ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế, mở ra con đường phục hồi cho đất nước bị chiến tranh tàn phá.

Dù vậy, Mỹ chưa chính thức công nhận chính phủ của Tổng thống lâm thời Syria hay khôi phục quan hệ ngoại giao đầy đủ. Tuy nhiên, việc Washington thay đổi lập trường cứng rắn trước đây được xem là chiến thắng chính trị đầu tiên và rất quan trọng của ông Sharaa.

Phản ứng từ các bên liên quan trong khu vực

Trong khi Thổ Nhĩ Kỳ và Arab Saudi đều tích cực thúc đẩy tiến trình hòa giải với Syria, thì phía Israel vẫn giữ thái độ hoài nghi. Tel Aviv lo ngại rằng chính quyền mới có thể duy trì mối quan hệ ngầm với Iran hoặc Hezbollah, những thế lực từng hiện diện mạnh mẽ ở Syria.

Nguồn tin quốc phòng cho biết Israel đã tiến hành nhiều đợt không kích tại Syria thời gian gần đây, nhằm ngăn chặn nguy cơ vũ khí và tên lửa lọt vào tay các lực lượng mà họ coi là thù địch.

Tương lai quan hệ Mỹ – Syria dưới thời Sharaa

Dù cuộc gặp lần này chưa tạo ra bước đột phá cụ thể, việc Tổng thống lâm thời Syria được tiếp xúc trực tiếp với lãnh đạo Mỹ là điều chưa từng có tiền lệ trong suốt 25 năm. Điều này báo hiệu khả năng Mỹ sẽ dần tái định hình chính sách đối với Damascus, đặc biệt trong bối cảnh các đồng minh Arab đang tích cực thúc đẩy sự hội nhập trở lại của Syria trong khu vực.

Theo giới quan sát, nếu ông Sharaa có thể duy trì ổn định trong nước, kiểm soát các nhóm vũ trang, và tránh xung đột với Israel, thì quan hệ Mỹ – Syria có thể sớm được khôi phục trong một vài năm tới.

Kết luận

Cuộc gặp giữa ông Trump và Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn là bước ngoặt chiến lược trong chính sách Trung Đông của Mỹ. Trong bối cảnh khu vực đang dịch chuyển địa chính trị mạnh mẽ, sự kiện này mở ra hy vọng về một Syria hòa bình, tái thiết, và có vị trí xứng đáng trong cộng đồng quốc tế.

Tin Hot: