Trung Quốc giảm phát thải điện xuống mức thấp nhất trong 5 năm qua, với mức giảm 60 triệu tấn CO₂ trong quý I/2025. Đây là dấu hiệu cho thấy tác động kép từ suy thoái kinh tế nội địa và chính sách thương mại cứng rắn của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đang ảnh hưởng rõ rệt đến ngành năng lượng Trung Quốc.

Quý I/2025: Phát thải điện của Trung Quốc giảm mạnh nhất kể từ đại dịch

Theo báo cáo mới nhất từ công ty phân tích năng lượng toàn cầu Ember, Trung Quốc giảm phát thải điện 60 triệu tấn CO₂ trong 3 tháng đầu năm – mức giảm lớn nhất kể từ quý I/2020, thời điểm đại dịch Covid-19 khiến nền kinh tế tê liệt.

Nguyên nhân chính được xác định là do nhu cầu tiêu thụ điện tại Trung Quốc sụt giảm mạnh bởi các hoạt động công nghiệp chậm lại. Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành sắc lệnh hành pháp tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc từ đầu tháng 2/2025 cũng khiến hoạt động sản xuất bị kìm hãm, kéo theo tiêu thụ năng lượng giảm sâu.

Trung Quốc vẫn là quốc gia gây ô nhiễm nhiều nhất từ phát điện

Dù ghi nhận mức sụt giảm lớn, Trung Quốc vẫn chiếm tới 40% tổng lượng phát thải điện toàn cầu. Theo số liệu của Ember, tổng lượng khí CO₂ từ ngành điện toàn cầu trong quý I đạt khoảng 3.500 triệu tấn, trong đó riêng Trung Quốc đóng góp tới 1.400 triệu tấn.

Điều này cho thấy rằng mặc dù Trung Quốc giảm phát thải điện tạm thời, quốc gia này vẫn là trung tâm phát thải lớn nhất thế giới và có ảnh hưởng mạnh đến xu hướng phát thải toàn cầu.

Mỹ và châu Âu gia tăng phát thải do phục hồi năng lượng hóa thạch

Trái ngược với xu hướng tại Trung Quốc, Mỹ và nhiều nước châu Âu lại ghi nhận mức gia tăng phát thải trong quý I. Tổng lượng khí thải từ các nước phương Tây tăng khoảng 53 triệu tấn CO₂, chủ yếu do gia tăng sản xuất điện từ than và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG).

Tại châu Âu, sản lượng điện từ than tăng 6%, còn LNG tăng 8% so với cùng kỳ năm trước – một phần nguyên nhân do tốc độ gió thấp, làm giảm sản lượng điện gió. Tại Mỹ, chính sách ủng hộ nhiên liệu hóa thạch của chính quyền Trump đã khiến điện than tăng tới 23% trong cơ cấu sản lượng, thay thế cho điện khí vốn chịu áp lực giá cao.

Trung Quốc chuẩn bị tăng phát thải trở lại trong những tháng tới

Dù Trung Quốc giảm phát thải điện trong quý I, các chuyên gia cảnh báo tình hình sẽ thay đổi trong các quý tiếp theo. Lý do là bởi hoạt động sản xuất của Trung Quốc có thể tăng mạnh sau khi hai nền kinh tế Mỹ – Trung đạt thỏa thuận tạm hoãn tăng thuế 90 ngày. Điều này sẽ khiến nhu cầu điện tăng trở lại và gây áp lực lên hệ thống điện quốc gia, vốn vẫn phụ thuộc tới 50% vào điện than.

Ngoài ra, Trung Quốc sắp bước vào mùa hè – thời điểm nhu cầu làm mát tăng cao. Điều này đồng nghĩa với việc các nhà máy nhiệt điện sẽ phải gia tăng công suất, nhiều khả năng dẫn đến sự đảo chiều trong xu hướng Trung Quốc giảm phát thải điện.

Giá khí LNG tăng cao buộc quay lại điện than

Giá khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) hiện đã tăng khoảng 40% so với cùng kỳ năm trước, khiến điện khí trở nên đắt đỏ hơn. Trong khi đó, điện than – vốn rẻ hơn và ổn định về nguồn cung – đang được nhiều quốc gia ưu tiên trở lại, bất chấp cam kết giảm phát thải khí nhà kính.

Tại Mỹ, lượng phát thải CO₂ từ điện than đạt khoảng 950.000 tấn/TWh, trong khi điện khí là 540.000 tấn/TWh – chênh lệch đáng kể khiến lựa chọn quay về than trở nên dễ hiểu về mặt kinh tế.

Dự báo toàn cầu: Phát thải điện sẽ đạt đỉnh mới trong năm nay

Với xu hướng sản xuất phục hồi ở Trung Quốc, giá LNG tăng và mùa hè đến gần, các chuyên gia từ Ember dự báo rằng tổng lượng khí thải từ điện trong năm 2025 có thể chạm mức cao kỷ lục mới.

Điều này đồng nghĩa với việc Trung Quốc giảm phát thải điện có thể chỉ mang tính tạm thời, và thế giới cần có những giải pháp bền vững hơn để duy trì xu hướng giảm phát thải toàn cầu, đặc biệt là từ ngành năng lượng – nguồn phát thải lớn nhất hiện nay.

Kết luận

Việc Trung Quốc giảm phát thải điện trong quý I/2025 là một tín hiệu tích cực ngắn hạn, nhưng chưa đủ để thay đổi xu hướng toàn cầu. Trong bối cảnh các quốc gia khác tăng mạnh phát thải và nhu cầu năng lượng mùa hè tăng cao, giới chuyên gia cảnh báo nguy cơ lượng khí CO₂ từ ngành điện toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trở lại trong thời gian tới nếu không có sự chuyển đổi nhanh chóng sang các nguồn năng lượng sạch.

Tin Hot: